‘Weet jij nog wie je was, voordat iedereen vertelde wie je moest zijn?’
Denk over deze quote maar eens na. Vorige week was ik samen met mijn collega bezig met het voorbereiden van een studiedag over creatief denken. Toen ik afgelopen weekend aan de slag ging met een illustratie over thinking outside the box kwam ik deze quote tegen. Best een goede vraag eigenlijk. Ik weet wie ik was en ben, omdat ik daar in de afgelopen jaren door ervaringen achter ben gekomen. Ook is dit een van de redenen dat ik dit blog ben begonnen en weer ben begonnen met tekenen, weer doen wat ik leuk vind.
Hoe komt dat toch dat mensen stoppen met creatief denken, wanneer ze een bepaalde leeftijd bereiken? Mensen leren het af, omdat alles door het uitvoeren van een beroep voor ze wordt vastgelegd. Ze hoeven veel minder beroep te doen op hun creatieve brein. Hoe langer ik bezig ben met tekenen, hoe meer informatie ik hierover lees en hoe interessanter ik het vind. Het schijnt dus zo te zijn dat er in bepaalde werkvelden voornamelijk beroep wordt gedaan op het convergente denken. Mensen ordenen hun gedachten en geleerde stof netjes in hokjes, maar er worden geen verbindingen gemaakt.
Zoals ik beschreef in mijn illustratie thinking outside the box: geef volwassenen een doos en ze weten niet wat ze er mee moeten doen. Geef kinderen een doos en het transformeert tot een fort, een auto of een schip. Kinderen zien vaak alles wat er is, terwijl volwassenen focussen op een onderdeel. Vaak omdat dit van hun gevraagd wordt.
Kleuters maken van zand, koekjes en taarten. Van krabbels op papier kan je beestjes maken, en als je een doek over je hoofd trekt tijdens het spelen van verstoppertje, ben je er niet meer. Allemaal simpele creatieve dingen om de wereld om je heen te ontdekken. Nu we dit weten, laten we dit dan blijven stimuleren, want de maatschappij heeft creatieve mensen nodig om oplossingen te vinden voor maatschappelijke problemen. Dit kun je bijvoorbeeld terug zien in de reclame van XS4All, waarin wordt gerefereerd naar online gamers die zijn gevraagd om de structuur van eiwitten te voorspellen op basis van ruimtelijk inzicht en oplossend denkvermogen. Met als uiteindelijk doel medicijnen te kunnen ontwikkelen voor eiwit gerelateerde ziektes, zoals alzheimer en hiv. Dit is een voorbeeld van gebruik maken van creatief denken. Fouten maken en zelf nieuwe verbindingen leggen en komen tot oplossingen, dat is het proces wat we moeten stimuleren. De tijden en de economie veranderen. We weten niet op welke beroepen wij onze leerlingen voorbereiden, dit hoort bij de 21e eeuw en dus is het ontwikkelen van bijbehorende 21st century skills een must.
Vandaag tijdens de studiedag hebben mijn collega en ik het creatief denken bij onze collega’s geprobeerd te stimuleren. We zijn divergent gaan denken in een brainstorm sessie, we hebben de daaruit voortkomende ideeën op zijn beurt weer getrechterd naar concrete plannen. We hebben een creatieve coöperatieve werkvorm gedaan, waarin vooral lol hebben in het proces belangrijk was en tot slot hebben we geprobeerd onze gedachten te ordenen door een mindsketch te maken. Na afloop kregen we veel positieve reacties. Hopelijk hebben we onze collega’s kunnen inspireren om meer met al deze creativiteit te gaan doen, om te zorgen dat al die natuurlijke creativiteit bij onze leerlingen blijft voortbestaan.
